Có nên đi tạ mộ vào cuối năm vào ngày Lập Xuân?

Tạ mộ cuối năm là nét đẹp văn hóa lâu đời của người Việt, tuy nhiên khi tiến hành tạ mộ cần phải hết sức lưu ý để mọi việc được hanh thông, thuận lợi trong dịp Tết và năm mới

Tạ mộ là nét đẹp văn hóa của người Việt

Lễ cúng tạ mộ là một di sản văn hóa truyền thống vô cùng phong phú của dân tộc Việt Nam, một hành động cao quý thể hiện lòng biết ơn và hiếu hạnh của con cháu đối với tổ tiên và những người đã vĩnh viễn ra đi.

Đại đức Thích Trí Thịnh, ngài trụ trì chùa Kim Sơn Lạc Hồng và là phó ban trị sự giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hòa Bình, đã chia sẻ rằng trong những ngày cuối năm, nhiều nghi lễ truyền thống diễn ra và trong đó, lễ cúng tạ mộ cuối năm là việc mà tất cả gia đình nên thực hiện.

Theo lời đại đức Thích Trí Thịnh, thường thì lễ cúng tạ mộ được tổ chức trong khoảng 1 hoặc 2 tuần trước khi bước sang năm mới, nhằm mời các linh hồn thân quen của gia đình về nhà chung vui Tết cổ truyền bên con cháu. Nhiều gia đình cho rằng đây cũng là dịp để trò chuyện và bày tỏ lòng thành kính với ông bà, tổ tiên về những sự kiện đã diễn ra trong năm với cả gia đình và dòng họ.

Đối với những gia đình không có khả năng chăm sóc đều đặn những ngôi mộ, lễ cúng tạ mộ cuối năm trở thành cơ hội để con cháu tu bổ lại nơi nghỉ ngơi cuối cùng của ông bà và tổ tiên, từ việc làm sạch cỏ cùng sửa sang lại mộ phần cho đẹp mắt vào dịp cuối năm. Việc này đã trở thành một truyền thống tôn giáo và văn hóa quan trọng của người Việt Nam. Có một câu tục ngữ Việt Nam nói “cao nấm ấm mồ”, việc tu bổ và sửa sang ngôi mộ cũng là một trong những hành động hiếu hạnh của con cháu, thể hiện lòng kính trọng đối với cha mẹ và tổ tiên đã khuất. Trong tâm linh của người Việt, truyền thống này cho rằng, khi năm mới đến, mọi thứ phải được chuẩn bị, sửa sang để có sự mới mẻ, kể cả nơi nghỉ ngơi của ông bà và người thân. Chỉ khi đó, mọi thứ mới thực sự trọn vẹn và an lành.

Lễ tạ mộ cuối năm không yêu cầu phải quá phức tạp, không cần phải mua nhiều vàng và các đồ trang sức, chỉ cần thể hiện lòng thành của con cháu, thắp nén tâm nhang để cúng dâng tổ tiên và những người đã khuất là đủ. Theo phong tục truyền thống, người Việt thường có tục rước vong linh ông bà vào buổi trưa ngày 30 âm lịch, sau đó đến buổi trưa ngày mùng 3 hoặc mùng 4 sẽ chuẩn bị mâm cơm tiễn vong linh ông bà tùy theo phong tục và tập quán ở từng địa phương và gia đình.

Thường thì ngày tiễn vong linh ông bà cũng là ngày cuối cùng của những ngày nghỉ lễ Tết, khi mọi người trong gia đình quay trở lại công việc và cuộc sống hàng ngày, với lòng tin rằng tổ tiên sẽ phù hộ cho những ngày tiếp theo.

Lập xuân 2024 là ngày nào?

Lập Xuân là tiết khí quan trọng trong năm, rơi vào gần dịp tết Nguyên đán, đánh dấu bắt đầu một năm mới và báo hiệu mùa xuân đã đến. Lập Xuân năm 2024 sẽ vào ngày 04/02/2022 dương lịch (25 âm lịch) chuyển giao từ 15h27 phút sẽ bước vào tiết Lập Xuân mở đầu vận khí năm mới

Có nên đi tạ mộ sau khi đã lập Xuân? 

Theo quan điểm của một số người, việc lập Xuân được coi là việc chuyển sang một giai đoạn mới, và do đó, ta nên kiêng việc tạ mộ và không đụng chạm vào mộ phần. Nhưng liệu thông tin này có thực sự chính xác và đúng đắn?

Phùng Hoài Phương, một chuyên gia phong thủy nổi tiếng, đã chia sẻ quan điểm của mình về vấn đề này. Ông cho rằng, việc tạ mộ sau khi lập Xuân không hề là sai lầm như nhiều người nghĩ. Theo quan điểm của phong thủy chính phái, việc tạ mộ là một việc lành và hoàn toàn bình thường. Trái lại, nó thể hiện sự thành tâm và lòng tưởng nhớ tổ tiên – một giá trị vô cùng quan trọng trong đời sống của con người.

Phương cũng nhấn mạnh rằng, trong phong thủy chính phái, việc tạ mộ không chỉ đơn thuần là một hành động tôn kính tổ tiên, mà còn có ý nghĩa sâu xa hơn. Đó là việc tạo ra sự cân bằng và hòa hợp giữa yin và yang, giữa khí lực của đất trời và khí lực của con người. Tạ mộ giúp cung cấp năng lượng tốt cho gia đình và tạo ra sự bình an, hạnh phúc trong không gian sống.

Vì vậy, theo Phùng Hoài Phương, việc tạ mộ sau khi lập Xuân không chỉ là một việc lành mà còn là một việc rất quan trọng để duy trì cân bằng và hòa hợp trong cuộc sống.

Một số lưu ý khi đi tạ mộ cuối năm

• Khi tạ mộ cuối năm, các gia đình sẽ cần dọn dẹp sạch sẽ khu vực mộ phần cũng như xung quanh cho thoáng đãng.
• Nếu là mộ đất có thể đắp lại nấm cho đầy đặn, cắt hết cỏ dại, cây hoang mọc trùm lên mộ.
• Tiếp đó là việc cúng khấn tạ mộ cuối năm ở miếu thần linh và mộ phần người thân của gia chủ. Nếu ở nghĩa trang không có miếu thần linh, ta sẽ làm lễ cúng thần linh ở khoảng đất trống bên cạnh mộ.
• Sau khi làm xong lễ cúng, thỉnh cầu vong linh tiền tổ về đón năm mới cùng gia đình, chủ nhân nên đi thắp hương cho các cụ trong dòng họ nhà mình cũng như những ngôi mộ gần bên mộ nhà mình cho ấm cúng, thể hiện lòng thành kính với bề trên và các vong linh.
• Khi nghĩa trang có những nấm mồ vô chủ, không ai thăm hỏi, ta cũng nên phát thiện tâm, thắp nén nhang với tâm chân thành.

Những ngày cuối năm quý Mão, chuyên gia Phùng Phương tư vấn, mọi người có thể đi tạ mộ vào ngày 24 tháng Chạp tức 03/02/2024; ngày 27 tháng Chạp tức 6/02/2024; ngày 29 tháng Chạp tức 08/02/2024